بازار تجهیزات پزشکی در ایران، با تغییرات ارزی و تأکید بر تولید داخلی، در مسیری پرچالش و پیچیده قرار گرفته؛ این تحولات، نه تنها برای تولیدکنندگان بلکه برای مصرف‌کنندگان نیز سؤالاتی جدی ایجاد کرده است. آیا این تغییرات، فرصتی برای خودکفایی و بهبود کیفیت است یا به بحران‌های جدیدی در تأمین تجهیزات پزشکی می‌انجامد؟
گذشته و حال؛ بازاری زیر سایه تغییرات مداوم
بازار تجهیزات پزشکی ایران، سال‌هاست که میان واردات گسترده و تلاش برای تولید داخلی در نوسان بوده است. در دوران‌هایی که ارز دولتی برای واردات این تجهیزات اختصاص می‌یافت، مراکز درمانی به راحتی از دستگاه‌های خارجی بهره‌مند می‌شدند و تولیدکنندگان داخلی به حاشیه رانده می‌شدند. همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت، به این تغییرات اشاره می‌کند و می‌گوید: «سال‌ها، سیاست‌های ارزی بیشتر به نفع واردکنندگان بود تا تولیدکنندگان داخلی، اما اکنون نگاه‌ها به این حوزه تغییر کرده و تولید داخلی به یکی از اولویت‌های اساسی تبدیل شده است.»
تغییر ارز محاسباتی؛ از نگرانی‌ها تا فرصت‌ها
یکی از تحولات کلیدی، تغییر ارز محاسباتی تجهیزات پزشکی از نرخ دولتی به نرخ نیمایی بوده است. این تصمیم که با هدف کاهش فشار بر منابع ارزی کشور اتخاذ شده، اما مشکلات بسیاری را برای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایجاد کرده است. مراکز درمانی در پی افزایش قیمت تجهیزات حیاتی، با نگرانی‌هایی جدی مواجه شده‌اند. سامه‌یح نجف‌آبادی در این باره تأکید می‌کند: «ما نیاز داریم که این تغییرات به شکلی مدیریت شود که دسترسی به تجهیزات حیاتی محدود نشود. البته حمایت از تولید داخلی باید به گونه‌ای باشد که کیفیت محصولات حفظ شود و وابستگی به واردات کاهش یابد.»
تولید داخلی؛ امید‌ها و دغدغه‌ها
حمایت از تولید داخلی در تجهیزات پزشکی، هرچند به عنوان یک راهبرد کلیدی مطرح شده، اما با چالش‌هایی روبه‌رو است. تولیدکنندگان داخلی هنوز در برخی بخش‌ها از جمله دستگاه‌های پیشرفته، به سطح استاندارد‌های جهانی نرسیده‌اند. یکی از تولیدکنندگان داخلی می‌گوید: «ما در بخش‌هایی مثل تولید تجهیزات مصرفی پیشرفت کرده‌ایم، اما برای تولید دستگاه‌های پیچیده‌تر، به سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری نیاز داریم.»
پیامد‌های ناخواسته؛ بازار سیاه و چالش‌های جدید
تغییرات ارزی و محدودیت‌های وارداتی، سبب شکل‌گیری بازار سیاه تجهیزات پزشکی شده است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که قیمت دستگاه‌های حیاتی در بازار آزاد به‌شدت افزایش یافته و بیماران برای تأمین این تجهیزات با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. سامه‌یح نجف‌آبادی تأکید می‌کند: «نظارت دقیق بر بازار و جلوگیری از ایجاد رانت در واردات و تولید داخلی می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.»
نگاه به آینده؛ نیاز به سیاست‌گذاری جامع
برای عبور از بحران‌ها و ایجاد تعادل در بازار تجهیزات پزشکی، نیاز به سیاست‌های هوشمندانه و هماهنگ است. سامه‌یح در پایان می‌گوید:«شفافیت در فرآیند واردات، تقویت زیرساخت‌های تولید داخلی و ارائه تسهیلات مالی به بیمارستان‌ها، می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند.»
بازار تجهیزات پزشکی در ایران، با توجه به تغییرات ارزی و حمایت از تولید داخلی، در مسیری پرچالش قرار دارد. اگرچه این مسیر فرصت‌هایی برای خودکفایی فراهم می‌آورد، اما مدیریت دقیق این تحولات ضروری است تا نه تنها به تولیدکنندگان کمک کند بلکه چالش‌ها و نگرانی‌های بیماران را نیز برطرف سازد. تغییرات ارزی، بدون شک بر کیفیت تأمین تجهیزات و قیمت‌گذاری آنها اثرگذار است، اما در نهایت سوال این است که آیا این تحولات به نفع مصرف‌کنندگان و نظام درمانی تمام خواهد شد یا خیر.
منبع : خبرگزاری آنا
